Γεννημένος στον Καναδά, ο Bruno Leydet δραστηριοποιείται αρκετά χρόνια στο χώρο της τέχνης μέσω της ζωγραφικής έχοντας παρουσιάσει τη δουλειά του σε πολυάριθμες εκθέσεις τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη. Το Μεξικό, το Παρίσι, το Λονδίνο και οι Η.Π.Α. αποτελούν ενδεικτικά μερικούς από τους αγαπημένους επαγγελματικούς προορισμούς του καλλιτέχνη όπου και έχει συνεργαστεί με τις τοπικές γκαλερί.
Η δουλειά του Leydet ξεχωρίζει θεματολογικά και αισθητικά. Σκηνές καθημερινής – ή και όχι – ζωής, ζευγάρια με άντρες πρωταγωνιστές, έντονα χρώματα επηρεασμένα από την φωβ αισθητική, επανάληψη και συσσώρευση ευφάνταστων μοτίβων, μια σειρά από στοιχεία που συνθέτουν μια ενδιαφέρουσα ζωγραφική πρόταση. Είναι μια ονειρική, στυλιζαρισμένη εκδοχή της ζωής του καλλιτέχνη και τα συναισθήματα που συνεπάγεται. Η πιο πρόσφατη δουλειά του αντιμετωπίζει τον άνευ προηγουμένου διαθέσιμο χρόνο καθώς περιορίζουμε όλο και περισσότερο τις δραστηριότητές μας και μένουμε στο σπίτι. Υπάρχει ωστόσο σε πολλά από τα έργα μια ελαφριά δόση ειρωνείας, ένας ρομαντισμός που δεν παίρνει κανείς στα σοβαρά και ένας λεπτός σουρεαλισμός. Μπορεί στη ζωγραφική του να παρουσιάζει φιγούρες σε μια ειδυλλιακή πισίνα εμπνευσμένη από το Hockney ωστόσο μια μάσκα προσώπου που βρίσκεται σε μια κοντινή ξαπλώστρα μας επαναφέρει στην τρέχουσα πραγματικότητα και να υπενθυμίσει ότι τα έργα του χρειάζονται υπομονετικούς θεατές. Τα πρόσωπα των μοντέλων και το βλέμμα τους έχουν επίσης ιδιαίτερη σημασία. Τις περισσότερες φορές κοιτάζουν έξω. Μοιάζουν να αντιλαμβάνονται το βλέμμα των άλλων και να προσπαθούν να το αποφύγουν. Παρόλο που οι πίνακες του έχουν συχνά ανδρικά γυμνά, η τέχνη του δεν είναι πραγματικά ερωτική. Τα πρόσωπα των φιγούρων εμφανίζονται μελαγχολικά και όχι με ερωτική επιθυμία.
Μαρία Ξυπολοπούλου: Η ζωγραφική τα τελευταία χρόνια φαίνεται να ανακτά το χαμένο της έδαφος στη σύγχρονη τέχνη. Για πολλούς, είναι μια συντηρητική και παλιά πρακτική. Τι σε κέρδισε στη ζωγραφική και σε οδήγησε να διαλέξεις αυτό το μέσο έκφρασης;
Bruno Leydet : Θυμάμαι τον εαυτό μου πάντα να σχεδιάζει, από την πρώτη φορά που έπιασα στο χέρι μου το μολύβι. Μεγαλώνοντας στην εφηβεία άρχισα να ασχολούμαι περισσότερο με την ζωγραφική και αποφάσισα να την εντάξω στο πρόγραμμα μου ως εξωσχολική δραστηριότητα. Όταν ήρθε η ώρα να αποφασίσω με τι θα ασχοληθώ επαγγελματικά, κατάλαβα ότι δεν υπήρχε τίποτα άλλο που θα μπορούσα να κάνω με τόση αγάπη και επιθυμία όσο η ενασχόληση με την τέχνη. Ήταν κάτι που έβγαινε από μέσα μου φυσικά και ευτυχώς είχα την στήριξη του περιβάλλοντός μου ώστε να ακολουθήσω τη ροή των πραγμάτων όπως ξεκίνησαν, να πραγματοποιήσω τις σπουδές μου στο αντικείμενο που με ενδιέφερε και να εξελιχθώ στον τομέα που ονειρευόμουν.
Στην αρχή πειραματίστηκα με διάφορα εκφραστικά μέσα πριν καταλήξω να εστιάσω στην ζωγραφική. Σε αυτό συνέβαλαν και οι σπουδές μου στην Νέα Υόρκη που δεν ήταν αποκλειστικά πάνω σ’ ένα είδος τέχνης. Ασχολήθηκα λοιπόν και με το desgin, τον κινηματογράφο και την video art. Η πρώτη μου επαφή με το βίντεο με εχει συναρπάσει. Σκέφτομαι συχνά ότι θα μπορούσα σίγουρα να αξιοποιήσω κάποια στιγμή κάπου τις γνώσεις που πήρα από τα μαθήματα αυτά. Δεν πίεσα ποτέ τον εαυτό μου να περιοριστεί δημιουργικά σε μια και μόνο τεχνική. Εάν έχω την ανάγκη να κάνω τέχνη μέσω βίντεο στη ζωή μου θα έρθει από μόνο του, θα γίνει αυθόρμητα. Όπως και έγινε με τη ζωγραφική όπου η κατασκευή της εικόνας είναι μέρος της καθημερινότητάς μου και δεν αποτελεί επιλογή για εμπορικούς λόγους ούτε το κριτήριο ήταν το πώς θα εξελίξω την καριέρα μου. Το αντίθετο ίσως, εάν σήμερα φαίνεται να αποδοκιμάζεται η ζωγραφική ως επιλογή, όταν ξεκινούσα την πορεία μου στην τέχνη, στις ευρωπαϊκές και αμερικανικές γκαλερί κυριαρχούσε η εννοιολογική τέχνη. Δεν με αποθάρρυναν ποτέ οι τάσεις της αγοράς στο να ακολουθήσω αυτό που εμένα με ενδιαφέρει να εκφράσω είτε τεχνικά είτε θεματολογικά.
MΞ: Πολλά από τα έργα σου αφορούν το γυμνό ανδρικό σώμα και πορτρέτα ομοφυλόφιλων ζευγαριών στην καθημερινότητά τους. Αυτή είναι μια επιλογή που έχει να κάνει με την προβολή της διαφορετικότητας και την οπτική εξοικείωση ενός πιο διευρυμένου κοινού ;
BL: Δεν θα σκεφτόμουν ποτέ να κάνω κάποιο έργο ή μια ενότητα έργων με σκοπό να περάσω κάποιο κοινωνικό ή άλλου είδους μήνυμα, όπως δεν θα έμπαινα ποτέ ούτε στην διαδικασία να κάνω τέχνη με σκοπό να υπηρετήσω κάποια μόδα ή τάση όπως είναι το queer art, gay art κλπ. Τα έργα που φιλοτεχνώ έχουν να κάνουν αποκλειστικά και μόνο με την προσωπική μου κοσμοθεωρία, τη διάθεσή μου και με τις εικόνες που επιθυμώ να δημιουργήσω με το μέσο που χρησιμοποιώ, την ζωγραφική. Νιώθω ότι σε κάθε καμβά φτιάχνω και προτείνω μια ιστορία. Τους πρωταγωνιστές και το σκηνικό τα επιλέγω εγώ ως δημιουργός και σκηνοθέτης του έργου μου. Κάθε εικόνα που μεταδίδεται και επικοινωνείτε με το κοινό σαφώς επιτρέπει μια επιπλέον προβολή στο εκάστοτε θέμα που διαχειρίζεται ο καλλιτέχνης στο έργο του.
MΞ: Μια πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση είναι η επιλογή του τίτλου Adrian Odalisque ως αναφορά στην ιστορία της τέχνης και στα γυναικεία γυμνά που επικρατούν στη ζωγραφική παράδοση από τον 17ο έως τον 19ο αιώνα. Πιστεύεις ότι η απεικόνιση του γυμνού ανδρικού σοκάρει περισσότερο από από αυτή ενός γυναικείου σώματος ;
BL: Μπορεί στη συλλογική μνήμη να έχουν επικρατήσει τα γυναικεία γυμνά πορτρέτα που αποτελούν και την πλειοψηφία στα έργα των καλλιτεχνών της εποχής, ωστόσο αυτό δεν αποκλείει την ύπαρξη των ανδρικών γυμνών σε έργα διαφόρων περιόδων. Αυτό που διαφοροποιεί την δική μου προσέγγιση στο ανδρικό γυμνό είναι η προσπάθεια να απομακρυνθώ από μια καθαρά ερωτική ή πορνογραφική απεικόνιση. Πιστεύω ότι είτε πρόκειται για το ανδρικό είτε για το γυναικείο σώμα, πολλοί καλλιτέχνες έχουν παραδόξως επικεντρωθεί στην ανάδειξη του ερωτισμού του, κάτι που συνέδεσε τις εικόνες αυτές με την σεξουαλικότητα και συνεπώς προκάλεσε – και προκαλεί ακόμα εν μέρει- στο κοινό μια συστολή.
MΞ: Υπάρχουν ταμπού στο γυμνό σήμερα; Πολλές φορές ακόμη και κλασικά έργα τέχνης λογοκρίθηκαν όταν δημοσιεύθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
BL: Είναι και δεν είναι ταμπού. Εξαρτάται από τον τρόπο που γίνεται ένα γυμνό πορτρέτο. Δεν με πειράζει καθόλου εάν αυτό που φιλοτεχνώ θεωρείται ταμπού από ένα μέρος των θεατών που θα το δει. Αναρωτιέμαι και εγώ ο ίδιος από πού προέρχεται αυτή η συστολή απέναντι σε κάτι τόσο φυσιολογικό όσο είναι το γυμνό σώμα. Πιστεύω ότι στην πραγματικότητα αυτοί που θα παρεξηγήσουν ή θα ενοχληθούν – δεν μιλάω για το εάν θα τους αγγίξει αισθητικά ή όχι αυτό είναι διαφορετικό – με αυτού του είδους τα έργα πρόκειται για ανθρώπους που δεν έχουν κάποια πραγματική επαφή με τον χώρο της τέχνης και δεν είναι εξοικειωμένοι με την ζωγραφική παράδοση. Η εικόνα του γυμνού στην τέχνη υπήρχε πάντα και είναι οικουμενική. Και θα συνεχίσει να υπάρχει και να εξελίσσεται αναλόγως στην κάθε εποχή. Τα ταμπού απέναντι στην σεξουαλικότητα και την έκφρασή της από οποιοδήποτε φύλλο δημιουργούνται λόγω άγνοιας.
Μου έχει τύχει να δω αμήχανα βλέμματα στις πρωτες μου εκθεσεις στο Μόντρεαλ κυρίως όμως από ετερόφυλους άντρες που τους παραξένευε η εικόνα του γυμνού ανδρικού σώματος εκτεθιμένη σε δημόσια θέα. Υπάρχει πιστεύω περισσότερο αμηχανία και συστολή από ότι ενόχληση. Ήμουν τυχερός και δεν έχω δεχτεί από πολιτιστικό φορέα ή γκαλερί λογοκρισία ως προς τα έργα που επιλέγω να εκτεθούν σε μια έκθεση. Αντίθετα όμως, στο instagram ειδικά στις αρχές το 2013 υπήρχε έντονη λογοκρισία ως προς το γυμνό κάτι που δυσκόλευε την προβολή της δουλειάς μου μέσω αυτού του μέσου. Ωστόσο, μαθαίνεις να προσαρμόζεσαι και να βρίσκεις τρόπους ώστε να αποφεύγεις με τον καιρό αυτά τα περιστατικά, χωρίς ποτέ να είσαι σίγουρος για το τι μπορεί να προκαλέσει και να οδηγήσει σε λογοκρισία του έργου σου.
MΞ: Αν και γυμνοί, οι πρωταγωνιστές στους πίνακες σου φαίνονται περισσότερο μελαγχολικοί παρά να αναζητούν την ερωτική απόλαυση.
BL: Η διάθεση των πρωταγωνιστών στα έργα μου προκύπτει αυθόρμητα όταν δουλεύω το κάθε έργο. Δεν ξεκινάω ποτέ έναν πίνακα έχοντας μια συγκεκριμένη ιδέα. Σίγουρα δεν είναι σκοπός της συγκεκριμένης σειράς έργων να μιλήσει για την ερωτική επιθυμία ούτε με ενδιαφέρει να συνδέσω τη γυμνότητα με τον ερωτισμό. Στη δουλειά μου η γυμνότητα συνδέεται με την αποκάλυψη του εαυτού μας, της ευθραυστότητας που έχουμε ως άνθρωποι και σε ένα πιο μεταφορικό και συμβολικό επίπεδο με την καθαρότητα. Το σώμα παραμένει εκεί απαλλαγμένο από κάθε φορτίο, γυμνό, τρωτό, αληθινο. Συνδέεται επίσης με έναν άλλο τρόπο αντίληψης της σεξουαλικότητας χωρίς πορνογραφικές διαστάσεις, ως έκφραση αυτού που πραγματικά είναι ο καθένας.
MΞ: Η συνύπαρξη πολλών διαφορετικών χρωμάτων και σχεδίων δείχνει μια αισθητική εμπνευσμένη από το κιτς.
BL: Πράγματι η παλέτα μου αποτελείται από έντονα χρώματα που χρειάζομαι για να δημιουργήσω μια ισχυρή ατμόσφαιρα μέσα από την τεχνική του color blocking που λατρεύω. Δεν με ενοχλεί ούτε με τρομάζει ο όρος κιτς ως περιγραφή του αποτελέσματος. Ωστόσο πιστεύω ότι η δουλειά μου έχει επηρεαστεί κυρίως από την αισθητική του ιμπρεσιονισμού και ακόμη περισσότερο από του φωβισμού. Σε κάθε περίπτωση ο σκοπός μου είναι να πειραματιστώ εγώ ο ίδιος με τα χρώματα, να εξερευνήσω τις ιδιότητές τους και τους πιθανούς συνδυασμούς επιτρέποντας στο βλέμμα του θεατή να ταξιδεύει μέσα από την εικόνα, να φεύγει από την πραγματικότητα όπως την γνωρίζει. Τα όρια μεταξύ του όμορφου και του άσχημου, του κομψού και του γελοίου, της υψηλής τέχνης και των “μικρότερων” τεχνών είναι ζητήματα που έρχονται στην επιφάνεια του καμβά μου μέσα από την υπερβολή όπως εκφράζεται από τη χρήση των χρωμάτων και των μοτίβων.
MΞ: Ο ευφάνταστος σχεδιασμός των ρούχων των πρωταγωνιστών των έργων σου μαρτυρεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη μόδα. Θα μπορούσαν να θεωρηθούν και προτάσεις.
BL: Ως ένα επίπεδο ναι, με ενδιαφέρει και η μόδα και η ενδυματολογία. Για τα έργα μου ψάχνω αρκετά στο διαδίκτυο και σε περιοδικά μόδας. Αναζητώ εικόνες που θα κρατήσω και θα με εμπνεύσουν στην κατασκευή των κουστουμιών των δικών μου ηρώων. Με γοητεύουν τα διακοσμητικά μοτίβα είτε πρόκειται για την επιφάνεια του καμβά είτε για τα ρούχα των φιγούρων. Ενημερώνομαι και παρακολουθώ τη μόδα και την υψηλή ραπτική. Θεωρώ πως είναι μια μορφή τέχνης και μάλιστα πολύ κοντά στις εικαστικές τέχνες. Υπάρχει μια μαγική ελευθερία στην δημιουργία των μοτίβων και την επινόη της φόρμας. Επεμβαίνω και εγώ με τη σειρά μου λοιπόν στις εικόνες που βρίσκω μεταφέροντας τες στον καμβά και αυτό αυτό δεν αφορά μόνο τα μοτίβα αλλά και τα πρόσωπα που αναπαρίστανται στα έργα. Κάποια μπορεί να είναι γνώριμα από το οικείο μου περιβάλλον άλλα όμως είναι φανταστικές μορφές. Το γεγονός ότι η δουλειά μου ανήκει στην αναπαραστατική ζωγραφική δεν σημαίνει λοιπόν ότι πρόκειται για πιστή αντιγραφή της πραγματικότητας. Συχνά συγχέουν την αναπαράσταση με την πιστή αντιγραφή. Εκεί έρχεται και το ζήτημα που συζητήσαμε παραπάνω σχετικά με την αμφισβήτηση της ζωγραφικής ως σύγχρονη καλλιτεχνική πρακτική. Προσωπικά δεν με ενδιαφέρει κάτι τέτοιο. Θέλω στα έργα μου δημιουργώ τον κόσμο έτσι όπως τον αφουγκράζομαι και τον αισθάνομαι. Πρόκειται για δημιουργία όχι για καταγραφή.
MΞ: Η μοντέρνα και εξαιρετικά εντυπωσιακή πρόταση μόδας από τη μία πλευρά φαίνεται σαν να υπερφορτώνει με πρόσθετες πληροφορίες και χρώμα την εικόνα που είναι ήδη γεμάτη με διάφορες φόρμες και σχέδια στη διακόσμηση των σκηνών. Από την άλλη πλευρά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι απομακρύνει τους πρωταγωνιστές των έργων από την καθημερινότητα και τον οικείο τρόπο ένδυσης που επιλέγει κάποιος σε αυτή. Μπορεί να εμποδίσει λοιπόν αυτή η τεχνοτροπία τους θεατές να ταυτιστούν με τους πρωταγωνιστές; Και εν τέλει είναι τόσο σημαντικό να αναγνωρίζει ο θεατής στοιχεία του εαυτού του στους πρωταγωνιστές των έργων ;
BL: Η πραγματικότητα και η καθημερινότητα αποτελούν μόνο την αφορμή για να ξεκινήσει ένα έργο. Μου δίνουν την “σπίθα” που θα πυροδοτήσει την έμπνευση μιας καινούριας ιστορίας. Ενιότε αποτελούν και τη βάση για τα υλικά που θα χρησιμοποιήσω για να φτιάξω τις ιστορίες μου. Η δημιουργική διαδικασία είναι σύνθετη και εξαρτάται από πολλές παραμέτρους που αφορούν τον καλλιτέχνη και τη δική του καθημερινότητα όχι το κοινό που θα δει το τελικό αποτέλεσμα του έργου. Για παράδειγμα, η μουσική που θα ακούσω ή η διάθεσή μου την περίοδο που δουλεύω ένα έργο επηρεάζουν και τις εικόνες που θα δημιουργηθούν. Μπορεί να ξεκινήσω να αφηγούμαι μια ιστορία και στην πορεία να αλλάξει και να συνδεθεί με μια παράλληλη αφήγηση. Το εάν το κοινό θα ταυτιστεί ή όχι δεν αφορά τη δουλειά μου στόχος της οποίας είναι η πρόταση και η μεταφορά του θεατή σε μια διαφορετική πραγματικότητα.
https://www.instagram.com/brunoleydetmtl/
