‘Ο χρόνος είναι ένα βουνίσιο λιοντάρι’
‘Mα για ένα-δύο λεπτά στ’ αλήθεια λησμόνησα τον εαυτό μου και οτιδήποτε άλλο. Το ξέρω ότι το’ κανα. Γιατί όταν συνήλθα δεν ήξερα πια πού βρισκόμουν. Μέχρι που κάποια πουλιά τινάχτηκαν από τα ροζιασμένα δέντρα. Και πέταξαν ακριβώς προς την κατεύθυνση που έπρεπε κι εγώ να ακολουθήσω.’
Raymond Carver*
Μετράμε αδιάκοπα και συνέχεια.
Η δουλειά της Ελένης Ζούνη, ενεργητικά υπαρξιακή, εξερευνά με πειθαρχία και διαλογισμό όλη αυτή την διαδικασία του μετρήματος, δίνοντας σώμα σε κάθε συνθήκη, αέναη, ατέρμονη, επαναληπτική και συνάμα λυτρωτική. Τα έργα της, χωρικές υπαρξιακές μελέτες, φτιάχνουν σώμα και δημιουργούν χώρο.
‘ Η έκθεση Mindscapes συνιστά μια κατάθεση εκτίμησης και ευγνωμοσύνης προς την αξία της ύπαρξης, ταυτόχρονα συγκροτώντας μια σφαίρα απύθμενης εσωτερικότητας. Είναι εκεί όπου ο χρόνος, ο τόπος και το συναίσθημα ανακατατάσσονται διαρκώς δομώντας μια συμφωνία αιθέριας γαλήνης, απόλυτης αρμονίας και ισορροπίας.’ γράφει ο επιμελητής της έκθεσης Κώστας Πράπογλου. [1]
Στην δουλειά της Ελένης Ζούνη, υπάρχει έντονη η σωματικότητα, το έργο αφορά καταγραφή αυτής, το έργο είναι ανοιχτό σε ροή και αφήγηση και ερμηνεία.
Ήθελα να δω πίσω από αυτές τις επιφάνειες, ποιες αφορμές και ποιες συνήθειες κρύβονται, να ρωτήσω την δημιουργό για την καταγωγή τους. Ελένη μου, έτσι εγώ διαβάζω την δουλειά σου, να είναι όμως έτσι η αλήθεια? Τι θα μου έλεγες αν βρισκόμασταν από κοντά?
Η Ελένη Ζούνη μου απαντά σε ένα κατατοπιστικό κείμενο, όπου παραθέτω αυτούσιο, έχοντας μόνο χωρίσει σε παραγράφους και τονίσει κάποιες λέξεις κλειδιά:
- Η περιπέτεια του σχεδίου ξεκινά πριν αρκετές δεκαετίες, σαν ακαδημαϊκή σπουδή και θεωρητική ανάλυση, μία προσπάθεια ερμηνείας προσωπικών βιωμάτων καταρχήν και ενσωμάτωση της καθημερινότητάς μου, δηλαδή της αντίληψης και της διαχείρισης του ατομικού μου χρόνου.
- Στην αρχή είναι το βίωμα. Είναι μία απώλεια, είναι η μελέτη της ανθρώπινης φιγούρας, το σώμα που από επιλογή, ανασυνθέταμε, με γεωμετρικό τρόπο, στην σχολή Βακαλό αρχικά και κυρίως στο εργαστήριο του Δημοσθένη Κοκκινίδη στην ΑΣΚΤ, ακολουθώντας τις θεωρίες και την πρακτική του Μοντερνιστικού κινήματος, τα χρόνια των σπουδών. Η έρευνα, σε συνδυασμό με το προσωπικό βίωμα της μεγάλης απώλειας, οδήγησαν στο στυλιζάρισμα της φιγούρας, στον σχεδιασμό μίας φόρμας πού θυμίζει το σχήμα της ατράκτου, η οποία να περικλείει αυτή την απώλεια ή σε άλλες πιο αισιόδοξες στιγμές την αναγέννηση. Αυτά τα σχηματοποιημένα σώματα, άρχισαν να ταξιδεύουν μαζί μου και να συμπεριφέρονται στον χώρο με τρόπο τέτοιο ώστε να αποτυπώνεται η κοσμοθεώρηση μου. Έγιναν μικρές φιγούρες πού μετασχηματίστηκαν σε γραφή, σε ομιλία, σε ήχους, οι οποίες ρυθμικά κινούμενες να δημιουργούν επαναλήψεις καταστάσεων στον χώρο-τοπίο. ¨Έγιναν η αποτύπωση ενός λεξιλογίου πού δεν είναι εύκολο να δεχτεί συγκεκριμένες ερμηνείες. Έγιναν συστήματα, ενσωματώθηκαν μέσα σε χώρους-τοπία φυσικά, με ορίζοντα , με βιομορφικά σχήματα, με νύχτες και ημέρες.
- Η διάθεση να ερευνηθεί ο χώρος από την μία έως την άλλη άκρη του, μού έθετε συνθετικά προβλήματα πού έπρεπε να λυθούν χωρίς την πιστότητα της εφαρμογής των γνώριμων ακαδημαϊκών κανόνων. Το βάθος , ή τα ανοίγματα, οι συνομιλίες, ή οι συγκρούσεις, να αποτυπώνονται με όμοια περάσματα, τα σχήματα να είναι και να μην είναι την ίδια στιγμή, στερεά. Να κινούνται τα σημεία και να σχηματίζουν τις γραμμές, ή αυτόνομα να αιωρούνται σαν υπενθυμίσεις της ύπαρξης του κάθε ατόμου ξεχωριστά. Ατόμου πού υπάρχει γενικά στην Φύση. Η γεωμετρία να παίρνει στο πέρασμα των χρόνων την μορφή της δομής ενός ¨Όλου, πού να την εμπεριέχει. Τα γεγονότα να αφομοιώνονται με τις εντυπώσεις πού προκαλούν και την διττή ερμηνεία των. ¨Όλα σε άμεση σχέση με τους ήχους, με την μετάφραση του Ήχου σε μορφικά στοιχεία, σε εικαστική γραφή. Όλα σαν ένα παιχνίδι ισορροπίας , σαν προσπάθεια οργάνωσης ή και αποδοχής του αρχικού Χάους.
- Είναι μία διαδικασία πού από συνειδητή επιλογή στοχεύει στην αφαίρεση όσο είναι δυνατόν ,κάθε είδους αφηγηματικότητας και περιγραφής των καταστάσεων. Είναι απλώς ο αέναος χορός των σημείων πού καταγράφεται. Είναι η προσωπική ανάγκη της σωματικής δράσης και της αποτύπωσης αυτής της ενέργειας πού απαιτείται κάθε φορά πού γράφω πάνω στην επιφάνεια.
Ελένη Ζούνη
Αθήνα 2020
ΕΛΕΝΗ ΖΟΥΝΗ – Mindscapes
ALMA Athens, Υψηλάντου 24, Κολωνάκι. εγκαίνια 22-10-2020
[1] από το κείμενο της έκθεσης που επιμελήθηκε ο Δρ. Κώστας Πράπογλου. Ολόκληρο το κείμενο και τα έργα εδώ : https://www.galleryalma.com/exhibitions/mindscapes/
*Δωμάτια όπου οι άνθρωποι ουρλιάζουν και πληγώνουν ο ένας τον άλλον, Raymond Carver, επιλογή – μτφ – επίμετρο Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος, εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα 2018
