Everything Ι touch turns into me
Archaeology of Gesture
Curated by Evagoria Dapola
Participating Artists: Kostis Velonis, Elli Antoniou, Phanos Kyriacou, Socratis Socratous, Dimitris Kontodimos, Dionisis Christofilogiannis
Opening: April 12, 19.00 Duration: 12.4.24-4.5.24
When ancient objects exit their flows, they are transformed, becoming visible, familiar, autonomous. When we interact with them, we re-think gazes, gestures and behaviours and create new functions. In an ever-ending archipelago of protocols of handling, working, and owning artefacts, this exhibition proposes a radical non-use. Exploring the diagonal commonhold of gestures and artefacts as objects of necropolitical desire, the exhibition functions as a parasitic council that suggests alternative gestures, new forms of movements, stares and thoughts etched on gestures of handle, care, love and sharing. A rhizome of non-proprietary uses, it summarizes a long research on how gesture, language and value intersect, influenced by Latour’s Berlin Key.Reframing the value of gesture and its embodiment, it urges us to grant no one narrative or discursive practice a preferential role, by reinforcing the idea of incessant metamorphosis by the means of gesture. It highlights an inverted gesture that portrays ecstasy instead of reverence. This creates and augments a series of singular environments and personal perspectives for engaging antiquity as gestural, liquid, performative and heterogeneous, rather than fixed and mono–cultural.
Ό,τι αγγίζω, γίνεται εγώ
Αρχαιολογία της χειρονομίας
Σε επιμέλεια Ευαγόριας Δαπόλα
Καλλιτέχνες που συμμετέχουν: Κωστής Βελώνης, Έλλη Αντωνίου, Φάνος Κυριάκου, Δημήτρης Κοντοδήμος, Σωκράτης Σωκράτους, Διονύσης Χριστοφιλογιάννης.
Εγκαίνια: 12 Απριλίου, 17.00. Διάρκεια έκθεσης: 12.4.24-4.5.24
Περιληπτικό Σύντομο Κείμενο:
Όταν τα αρχαία αντικείμενα βγαίνουν από τις ροές τους, μεταμορφώνονται, γίνονται ορατά, οικεία, αυτόνομα. Αλληλεπιδρώντας μαζί τους, ξανα-εξετάζουμε τα βλέμματα, τις χειρονομίες και τις συμπεριφορές και δημιουργούμε νέες λειτουργίες. Σε ένα αέναο αρχιπέλαγος πρωτοκόλλων χειρισμού, εργασίας και κατοχής αντικειμένων, αυτή η έκθεση προτείνει μια ριζική μη-χρήση. Εξερευνώντας τις χειρονομίες και τα αντικείμενα νεκροπολιτικού πόθου, η έκθεση λειτουργεί ως ένα παρασιτικό συμβούλιο που προτείνει εναλλακτικές χειρονομίες, νέες μορφές κινήσεων, βλέμματα και σκέψεις χαραγμένες σε χειρονομίες χειρισμού, φροντίδας, αγάπης και κοινής χρήσης. Γίνεται ένα ρίζωμα μη ιδιόκτητων χρήσεων και συνοψίζει μια μακρά έρευνα σχετικά με το πώς διασταυρώνονται οι χειρονομίες, η γλώσσα και η αξία, επηρεασμένη από το Berlin Key του Latour. Επαναπλαισιώνοντας έτσι την αξία της χειρονομίας και της ενσάρκωσής της, μας προτρέπει να μην παραχωρήσουμε σε κανέναν αφηγηματική πρακτική, προνομιακό ρόλο, ενισχύοντας την ιδέα της αδιάκοπης μεταμόρφωσης μέσω χειρονομιών. Υπογραμμίζει μια ανεστραμμένη χειρονομία που απεικονίζει έκσταση αντί για ευλάβεια. Αυτό δημιουργεί και επαυξάνει μια σειρά από μοναδικά περιβάλλοντα και προσωπικές προοπτικές για την εμπλοκή της αρχαιότητας ως χειρονομίας, υγρής, επιτελεστικής και ετερογενούς, παρά απλώς σταθερής και μονοπολιτισμικής.
//////
Everything Ι touch turns into me
It has been said that our lives are orchestrated in a certain way because life at its core is matter: the past is gas, the present liquid and the future solid. Yet as we ever more exit the pre-conceived flows of history and time through means of new and known gestures, we experience that the future is liquid, the past is solid and the present is a gas, but it is only like this today. When ancient objects exit their flows, they are transformed, becoming visible, familiar, autonomous. When we interact with them, we re-think gazes, gestures and behaviours and create new functions. The exhibition, an ever-developing result of a long research on how gesture, language and value intersect is heavily influenced by Latour’s Berlin Key. The proposed project’s idea stems from ancient ruins, standing today as contemporary necropolises across Greece & Cyprus. Colonized, hidden, lost within museums’ collections such artefacts are parallel to such topographies. Found in excavations, most archaeological artefacts are imposed to the prescribed gestures of their creators, their archaeologists and their curators. In its core, the project is about the study of gestures and their place in necropolitics, proposing the concept of ‘gestural’ antiquity. The proposed project aims to address the challenges in researching broken artefacts or fragmented collections dispersed around the world and the concepts of repair and healing. Reconsidering our responses to ancient objects extracted of their inherent systems, particular geographies and behaviours.
Ancient objects adjust to temporal modes of the situations they are in and their three modes of time are in play: segmented & finite, familiar and flowing. When we synchronize with them we re-think gazes, gestures [1] and behaviours relating to them and creating new functions.[2] In an ever-ending archipelago of protocols of handling, working, owning artefacts this project proposes a Radical Non- Use. Exploring the diagonal commonhold of antiquity artefacts as objects of necropolitical desire. The exhibition functions as a parasitic council that suggests alternative gestures. New forms of movements, stares and thoughts etched on gestures of handle, care, love and sharing. A rhizome of non-proprietary uses, it opens up spaces for discussion.
Coming into being connotes a gesture; without which nothing comes into being. The project summarizes a long research on how gesture, language and value intersect. It aims to extract gestures and body situations from archaeology and artefacts, enabling them through a new process of interpretation and repetition, seemingly assembled as in a performance score, pushing the boundaries between history, visual arts and choreography, framing thus the value of gesture and its embodiment.
The curatorial programme proposes an inversion that attempts to affirm an alternate order, refusing to establish hierarchy, whilst attempting to establish a disorder, through the questioning of language and gesture in the realm of archaeology. It urges us to grant no one narrative or discursive practice a preferential role, by reinforcing the idea of incessant metamorphosis by the means of gesture. It highlights an inverted gesture that portrays ecstasy instead of reverence. The project proposes a shift of archaeology’s and anthropology’s innate relationship with gestures, objects and subjects, reconsidering the status of gesture itself as object of inquiry, opening up discussions on whether it should be revisited as heterogenous and politicized, challenged and mediated, materially volatile, monumentalized in its initiation of practices of appropriation, cleansing and collectively reenacting relationships.
The curatorial programme will consist of a main group artist exhibition in Space52, as well as a rich programme of readings and screenings that will happen across Athens in collaborating spaces and foundations. The project will also include discussions, a panel and a very short publication filled with research, essays and writing in the presence of gestures in the absence of objects. The theoretical framework of the exhibition, based on Necropolitics, Phenomenology, Biopolitics and Philosophy of Gesture, will be the central subject of discussions, the publications and participatory programme that will be held, such as thinking/questioning (making) objects, considering latent gestures, discussions on fertility of ideas in places rich in archaeological past, producing and attuning to different metabolisms, from performance to archaeology and beyond.
Moving experientially from the private relationship with the knowledge of antiquity, to the static presence of the artefact, to active encounters with featured artists, the visitor is invited to reassess not only our relationship with Greek and Cypriot antiquity, but also to participate in the shifting scales and contours of the “we” who encounter the classical past. This creates and augments a series of singular environments and personal perspectives for engaging antiquity as gestural, liquid, performative and heterogeneous, rather than fixed and mono–cultural. The exhibition’s radicalism becomes an antidote to the colonization of archaeology and gesture itself.
[1] A gesture is a form of non-verbal communication or non-vocal communication in which visible bodily actions communicate particular messages or actions.
[2] The marking of lands and bodies continues to be a way of rendering certain bodies superfluous. That spatiality through which the necropolitan is defined or constituted—becomes a reserve of multifarious material proportions: of negative symbolic potential and death’s liminal pleasures; a reserve of labor, a nature reserve open for appropriation; a reserve of potentially fecund land for settlers; and a reserve of waste land for colonialism’s human and environmental detritus.
Ό,τι αγγίζω, γίνεται εγώ
Έχει ειπωθεί ότι οι ζωές μας είναι ενορχηστρωμένες με έναν συγκεκριμένο τρόπο επειδή η ζωή στον πυρήνα της είναι ύλη: το παρελθόν είναι αέριο, το παρόν υγρό και το μέλλον στερεό. Ωστόσο, καθώς όλο και περισσότερο βγαίνουμε από τις προκαθορισμένες ροές της ιστορίας και του χρόνου μέσω νέων και γνωστών χειρονομιών, βιώνουμε ότι το μέλλον είναι υγρό, το παρελθόν είναι στερεό και το παρόν είναι αέριο, αλλά έτσι είναι μόνο σήμερα. Όταν τα αρχαία αντικείμενα βγαίνουν από τις ροές τους, μεταμορφώνονται, γίνονται ορατά, οικεία, αυτόνομα. Όταν αλληλοεπιδρούμε μαζί τους, επανεξετάζουμε τα βλέμματα, τις χειρονομίες και τις συμπεριφορές και δημιουργούμε νέες λειτουργίες. Η έκθεση, ένα διαρκώς εξελισσόμενο αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας έρευνας για το πώς διασταυρώνονται χειρονομίες, γλώσσα και αξία, είναι σε μεγάλο βαθμό επηρεασμένη από το Berlin Key του Latour. Η ιδέα του προτεινόμενου έργου πηγάζει από τα αρχαία ερείπια, που σήμερα στέκονται ως σύγχρονες νεκροπόλεις σε όλη την Ελλάδα και την Κύπρο. Πλέον έχοντας υποστεί αποικιοποίηση και αποικειοποίηση, αποικισμένα, κρυμμένα, χαμένα μέσα στις συλλογές των μουσείων, τέτοια αντικείμενα είναι παράλληλα με τέτοιες τοπογραφίες. Αφού ανακαλύφθηκαν σε ανασκαφές, τα περισσότερα αρχαιολογικά αντικείμενα έχουν υποβληθεί στις προδιαγεγραμμένες χειρονομίες των δημιουργών τους και στη συνέχεια των αρχαιολόγων και των επιμελητών τους. Στον πυρήνα του, το πρότζεκτ αφορά τη μελέτη των χειρονομιών και τη θέση τους στη νεκροπολιτική, προτείνοντας την έννοια της “χειρονομιακής” αρχαιότητας. Το προτεινόμενο έργο αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που προκύπτουν κατά την έρευνα των σπασμένων αντικειμένων ή των κατακερματισμένων συλλογών, που είναι διασκορπισμένες σε όλο τον κόσμο και των εννοιών της επιδιόρθωσης και της επούλωσης. Επανεξετάζει τις αντιδράσεις μας στα αρχαία αντικείμενα που εξάγονται από τα εγγενή τους συστήματα, τις ιδιαίτερες γεωγραφίες και τις συμπεριφορές τους.
Τα αρχαία αντικείμενα προσαρμόζονται στους χρονικούς τρόπους των καταστάσεων στις οποίες βρίσκονται και οι τρεις τρόποι της χρονικότητάς τους έρχονται στο φώς: τμηματοποιημένα και πεπερασμένα, οικεία και ρέοντα. Όταν συγχρονιζόμαστε μαζί τους, επανεξετάζουμε τα βλέμματα, τις χειρονομίες [1] και τις συμπεριφορές που σχετίζονται με αυτά και δημιουργούν νέες λειτουργίες [2]. Σε ένα αέναο αρχιπέλαγος πρωτοκόλλων χειρισμού, εργασίας, κατοχής αντικειμένων, αυτό το έργο προτείνει μια ριζική μη-χρήση. Εξερευνώντας τη διαγώνια κοινοκτημοσύνη των αντικειμένων της αρχαιότητας ως αντικείμενα νεκροπολιτικής επιθυμίας, η έκθεση λειτουργεί ως ένα παρασιτικό συμβούλιο που προτείνει εναλλακτικές χειρονομίες. Νέες μορφές κινήσεων, βλέμματα και σκέψεις χαραγμένες σε χειρονομίες χειρισμού, φροντίδας, αγάπης και μοιράσματος. Ένα ρίζωμα μη ιδιόκτητων χρήσεων, ανοίγει χώρους για συζήτηση.
Η γέννηση υποδηλώνει μια χειρονομία- χωρίς την οποία τίποτα δεν γεννιέται. Το πρότζεκτ συνοψίζει μια μακρά έρευνα για το πώς διασταυρώνονται χειρονομία, γλώσσα και αξία. Στοχεύει στην εξαγωγή χειρονομιών και σωματικών δηλωτικών καταστάσεων από την αρχαιολογία και τα τεχνουργήματα, επιτρέποντάς τους μέσα από μια νέα διαδικασία ερμηνείας και επανάληψης, φαινομενικά συναρμολογημένα όπως σε μια παρτιτούρα παράστασης, σπρώχνοντας τα όρια μεταξύ ιστορίας, εικαστικών τεχνών και χορογραφίας, πλαισιώνοντας έτσι την αξία της χειρονομίας και της ενσάρκωσής της.
Το πρότζεκτ προτείνει μια αντιστροφή που επιχειρεί να επιβεβαιώσει μια εναλλακτική τάξη, αρνούμενο να καθιερώσει την ιεραρχία, ενώ προσπαθεί να δημιουργήσει μια αταξία, μέσω της αμφισβήτησης της γλώσσας και της χειρονομίας στο πεδίο της αρχαιολογίας. Μας προτρέπει να μην παραχωρήσουμε σε καμία αφηγηματική ή διαλεκτική πρακτική έναν προνομιακό ρόλο, ενισχύοντας την ιδέα της αδιάκοπης μεταμόρφωσης μέσω της χειρονομίας. Αναδεικνύει μια ανεστραμμένη χειρονομία που απεικονίζει έκσταση αντί για ευλάβεια. Το έργο προτείνει μια μετατόπιση της εγγενούς σχέσης της αρχαιολογίας και της ανθρωπολογίας με τις χειρονομίες, τα αντικείμενα και τα υποκείμενα, επανεξετάζοντας το καθεστώς της ίδιας της χειρονομίας ως αντικείμενο έρευνας, ανοίγοντας συζητήσεις για το αν θα πρέπει να επανεξεταστεί ως ετερογενής και πολιτικοποιημένη, αμφισβητούμενη και διαμεσολαβητούμενη, υλικά ευμετάβλητη, μνημειακή στην έναρξη πρακτικών οικειοποίησης, καθαρισμού και συλλογικής αναπαράστασης σχέσεων.
Το επιμελητικό πρόγραμμα θα αποτελείται από μια κύρια ομαδική έκθεση καλλιτεχνών στο Space52, καθώς και από ένα πλούσιο πρόγραμμα αναγνώσεων και προβολών που θα πραγματοποιηθούν σε όλη την Αθήνα σε συνεργαζόμενους χώρους και ιδρύματα. Το επιμελητικό πρόγραμμα θα περιλαμβάνει επίσης συζητήσεις, ένα πάνελ και μια πολύ σύντομη έκδοση γεμάτη με έρευνα, δοκίμια και κείμενα. Το θεωρητικό πλαίσιο της έκθεσης, βασισμένο στη Νεκροπολιτική, τη Φαινομενολογία, τη Βιοπολιτική και τη Φιλοσοφία της Χειρονομίας, θα αποτελέσει το κεντρικό αντικείμενο των συζητήσεων, των δημοσιεύσεων και του συμμετοχικού προγράμματος που θα πραγματοποιηθεί,, όπως η σκέψη/ερωτήματα για την (κατασκευή) αντικειμένων, η εξέταση λανθάνουσας χειρονομίας, οι συζητήσεις για τη γονιμότητα των ιδεών σε τόπους πλούσιους σε αρχαιολογικό παρελθόν, η παραγωγή και η προσαρμογή σε διαφορετικούς μεταβολισμούς, από την περφόρμανς στην αρχαιολογία και πέρα από αυτήν.
Κινούμενος βιωματικά από την ιδιωτική σχέση με τη γνώση της αρχαιότητας, στη στατική παρουσία του αντικειμένου, στην ενεργή συνάντηση με τους παρουσιαζόμενους καλλιτέχνες, ο επισκέπτης καλείται να επανεκτιμήσει όχι μόνο τη σχέση μας με την ελληνική και κυπριακή αρχαιότητα, αλλά και να συμμετάσχει στις μεταβαλλόμενες κλίμακες και τα περιγράμματα του “εμείς” που συναντάμε το κλασικό παρελθόν. Αυτό δημιουργεί και ενισχύει μια σειρά από μοναδικά περιβάλλοντα και προσωπικές προοπτικές για την ενασχόληση με την αρχαιότητα ως χειρονομιακή, υγρή, επιτελεστική και ετερογενή, αντί για σταθερή, μονολιθική και μονοπολιτισμική. Ο ριζοσπαστισμός της έκθεσης γίνεται αντίδοτο στον αποικισμό της αρχαιολογίας και της ίδιας της χειρονομίας.
[1] Η χειρονομία είναι μια μορφή μη λεκτικής επικοινωνίας ή μη φωνητικής επικοινωνίας κατά την οποία ορατές σωματικές ενέργειες μεταδίδουν συγκεκριμένα μηνύματα ή ενέργειες
[2] Η σήμανση των γαιών και των σωμάτων εξακολουθεί να αποτελεί έναν τρόπο να καθίστανται περιττά ορισμένα σώματα. Αυτή η χωρικότητα μέσω της οποίας ορίζεται ή συγκροτείται το νεκροπολιτικό – γίνεται ένα απόθεμα με ποικίλες υλικές αναλογίες: του αρνητικού συμβολικού δυναμικού και των οριακών απολαύσεων του θανάτου- ένα απόθεμα εργασίας, ένα απόθεμα φύσης ανοιχτό προς οικειοποίηση- ένα απόθεμα δυνητικά γόνιμης γης για τους εποίκους- και ένα απόθεμα άχρηστης γης για τα ανθρώπινα και περιβαλλοντικά απορρίμματα της αποικιοκρατίας.
