«Κοσμολογικές ανασκαφές: Πρακτικές της αρχαιολογίας στη σύγχρονη εικαστική πρακτική»
20/04/2019 – 20/04/2019, Snehta Residency
Έχει μια υπέροχη λιακάδα, για ποιόν λόγο λοιπόν να πάω να παρακολουθήσω την ομιλία-συζήτηση ενός εικαστικού καλλιτέχνη, του Κωστή Βελώνη, σε ερωτήσεις της Φαίδρα Βασιλειάδου, ένα υπέροχο μεσημέρι Σαββάτου στις 16:00.
Ίσως γιατί χρειάζομαι να βρω μεθοδολογίες για να ζω και οι δημιουργοί, αυτοί που περνούν τη σκέψη και τη ζωή τους μέσα στο έργο τους, μου δείχνουν τους τρόπους. Ειπώθηκαν πολλά, κατέγραψα αυτά που σε εμένα χρειάζονται.
Θα μιλήσω απλά, σχεδόν απλοϊκά για έναν άνθρωπό που δεν είναι απλός, ούτε κατά διάνοια απλοϊκός, γιατί έχει επίγνωση της φθαρτής τραγωδίας του, αντιμετωπίζοντας την με χιούμορ και υλικότητα: Στα «μέσα του», στο στομάχι, στο στήθος, στη σκέψη (εσωτερικά) στα εργαλεία του και τα έργα (εξωτερικά). Εξερευνά τον εαυτό του παράγοντας οπές για να κοιτάξεις μέσα και να βγεις προς τα έξω.
Όλα αυτά έγιναν στη Snehta* και εκείνος καθισμένος σε ένα χωρικό contrast πλαίσιο με ένα ροζ καραμελένιο φόντο σε πίνακα και ροζ τριαντάφυλλα σε ένα μικρό τραπεζάκι δίπλα ενώ τα μάτια μιλούσαν τραγικά για το τραγικό και τα λόγια ζορίζονταν σαν συγκρατημένες κραυγές. Και όλο αυτό το σκηνικό υπέροχα ταίριαξε με αυτό που είπε πως προσεγγίζει την τραγωδία αρχιτεκτονικά, σε φιλική κλίμακα, ταυτίζοντας το πολιτικό με το προσωπικό έχοντας σαν πυξίδα την φράση: «N’αμφισβητούμε την ίδια μας την σοβαρότητα , δράμα και κωμωδία μαζί.»
Και θα ξεκινήσω από το τέλος της συζήτησης-ομιλίας, όπου πήγα και τον ρώτησα:
Κωστή, πού βρίσκεται λοιπόν η λύτρωση? Το φως στο τούνελ? Είναι όλα χαμένα λοιπόν, από την τραγική ή όχι και τόσο, μοίρα του καθενός?
Η επίγνωση, μου απαντά. Έχοντας επίγνωση ο άνθρωπος της τραγωδίας και της μοίρας του. Όχι με μοιρολατρικό τρόπο, αλλά αναγνωρίζοντας, παραδέχοντας σε αυτόν τα λάθη και τις αστοχίες του.
Η ΜΟΙΡΑ και η αποδοχή της στην ΤΡΑΓΩΔΙΑ είναι από τις σημαντικότερες επισημάνσεις, στα λόγια του και κατά προέκταση στα έργα του. Γι’αυτό λοιπόν πηγές έμπνευσης είναι γι’αυτόν το κουκλοθέατρο και τα νευρόσπαστα. «Κάποιος το κινεί, είναι ευτυχισμένο μέσα από την υποταγή ενώ εμείς είμαστε δυστυχισμένοι μέσα στην πλασματική ελευθερία…Η ελευθερία ορίζεται διαφορετικά στον αρχαίο κόσμο και σήμερα».
Αντιλαμβάνομαι, είπε τον κόσμο μέσα από την κατασκευαστικότητα του. Επισήμανε τους Προσωκρατικούς γιατί πρότειναν τρόπους
ανάγνωσης του κόσμου. (μύθοι, πρακτικές)
Στην πορεία της συζήτησης η μεγαλύτερη αναφορά ήταν στην αρχαιολογία και την ταύτιση της με την τραγωδία σαν μεθοδολογία. Δηλ. η ανασκαφή, η εκσκαφή, η φανέρωση των θραυσμάτων, πολύτιμα ευρήματα επίδειξης του σώματος (το φετιχιστικό μέλος που δοξάζουμε). Θραύσμα, τμήμα και η γοητεία του ατελούς. Εκσκαφή στο παρελθόν στο μέλλον ως καλλιτεχνική πρακτική: Οι κρύπτες που φανερώνονται, ως αρθρώσεις του σώματος, του λόγου.
Ποια είναι η δική μας μεθοδολογία για να φτιαχτούν οι αρθρώσεις, οι δομές του σώματος, του λόγου, μας ρώτησε εκείνη την ηλιόλουστη μέρα τοποθετώντας μας στο χώμα ως γλυπτό, από εκεί που ξεκίνησε για να φτάσει πιο ψηλά, στον ουρανό, σκαλί, σκαλί, ανάμεσα στο πολιτικό που είναι προσωπικό με ανθρώπους ανάμεσα, σαν το έργο που παρουσιάζει αυτόν τον καιρό στη Νέα Υόρκη με τον τίτλο: Life Without Tragedy, 2019
Commissioned by Onassis Culture in partnership with the New York City department of transportation’ s art program and the village alliance **
Life Without Tragedy, 2009
Ceramics , wood, acrylic
34 x 34 x 27 cm
Life Without Tragedy, 2019
Commissioned by Onassis Culture in partnership with the New York City department of transportation’ s art program and the village alliance
Photos from https://www.facebook.com/kostis.velonis
* H Φαίδρα Βασιλειάδου θα αναπτύξει ένα διάλογο με τον Κωστή Βελώνη γύρω από τις πρακτικές μιας ‘κοσμολογικής αρχαιολογίας’ στη σύγχρονη εικαστική παραγωγή.
cover photo: courtesy E.Martinou
