γράφει η Μαρία Καραχρήστου
Η ζωή σου είναι η δική σου ζωή
μην την αφήσεις να τσακιστεί σε μια φτηνή υποταγή.
Να παραφυλάς.
Μπουκόφσκι
Ξεκινώ από την θάλασσα και τους φοίνικες (Edem αντί για Έden), μια μέρα πρόσφατου καλοκαιριού να πάω να επισκεφτώ την έκθεση του Ανέστη Ιωάννου ΑFTER SUNSET – Mετά το Ηλιοβασίλεμα στην Crux Galerie και μια πόρτα μπεζ μεταλλική αστράφτει μπροστά μου ανοιχτή στο πεζοδρόμιο και μου φράζει τον δρόμο, όραση, διάθεση, στιγμιαία. Ένα νέο κορίτσι, instaγραμμικό, με μαύρα μαλλιά και λευκό τι-σερτ και γαλάζιο πετροπλυμμένο τζιν με τρύπες σαν κύματα και γόνατα σαν βραχάκια, προσπαθεί να στοιβάξει τις λευκές σαν από λάκα, παραλληλόγραμμες σακούλες με τα ψώνια της στο κάθισμα, καλύπτοντας σχεδόν τη θέση του συνοδηγού αλλά και τον-την οδηγό: ‘Θα δεις θα περάσουμε όμορφα και στην Αθήνα.’ Του-της λέει.
Αναρωτιέμαι από πού να έρχεται και που πάει. Αναρωτιέμαι επίσης γιατί πάω εγώ να επισκεφτώ αυτήν την έκθεση, τι με θέλγει. Είναι μάλλον οι μνήμες μου, η λέξη ηλιοβασίλεμα, το τζίν σαν υλικό και οι φοίνικες (που δεν είναι φοίνικες, ενημερώνομαι αργότερα) και το μπετόν και ο με νέον σχεδιασμένος λυπημένος σκυλάκος, όλα αυτά είναι η Αθήνα μου και η ζωή μου και η εφηβεία μου και το πριν μέσα στο τώρα. Η νεότητα και οι μνήμες λοιπόν. Πάντα κάτι μας πάει κάπου. Διαφορετικά δεν γίνεται. Γιατί ζωγραφίζεις φοίνικες? Θέλω να τον ρωτήσω. Δεν είναι φοίνικας μου εξηγεί ο καλλιτέχνης, είναι μπανανιά. Από το παράθυρο του εργαστηρίου μου παρακολουθώ την ζωή των κατοίκων γύρω από μια μπανανιά. « Ο Ανέστης Ιωάννου παρακολουθεί από το παράθυρο ενός δωματίου, την πόλη, το αστικό τοπίο , την αρχιτεκτονική, τη φύση, την αποκοπή μας από το περιβάλλον αλλά και την προσπάθεια μας να το εντάξουμε σε θραύσματα, όπως μία γλάστρα και ένα δέντρο στον ακάλυπτο, τη μάταιη χειρονομία του ατόμου ως ενθύμηση αυτών που έχουμε χάσει.»*
Η Κατερίνα Νίκου, επιμελήτρια της έκθεσης, καταβυθίζεται στο σύμπαν του καλλιτέχνη, κατά την προσφιλή της συνήθεια**, με αρχιτεκτονική ματιά ανασύρει στην επιφάνεια και ταχτοποιεί στον χώρο αριστοτεχνικά, όλες εκείνες τις λεπτομέρειες και δυναμικές της γλώσσας του καλλιτέχνη:
Το τζίν τελαρωμένο ως φόντο: «Στα μεγάλα τελάρα του, αντικαθιστά τον παραδοσιακό καμβά με jean ύφασμα το οποίο επεξεργάζεται με μια ιδιαίτερη τεχνική… Πρόκειται για ένα υλικό που έχει συνδεθεί με την εργατική τάξη, ως σύμβολο ανυπακοής, και που αργότερα εξελίχθηκε σε βασικό δείγμα της fast fashion (ρούχα σε χαμηλές τιμές που παράγονται γρήγορα από τις μαζικές αγορές). Ο εικαστικός προσεγγίζει το jean ως ύφασμα της καθημερινότητας, απευθυνόμενο σε όλα τα κοινωνικά στρώματα.»*
Την δυναμική του κολάζ όπου κομμάτια υφάσματος και ζωγραφική από σβησμένα με ασετόν? σχέδια και φράσεις, αυτήν την γοητευτικά ιδιόρρυθμη τεχνική του να ζωγραφίζει και να γράφει- σβήνοντας, μπετόν και νέον μαζί σε πίνακες και γλυπτά, αντίθετα παράδοξα του αστικού τοπίου, συντίθενται και δημιουργούν μια πλούσια, μεστή χωρική εικαστική γλώσσα. «Η έννοια της ύλης και της φόρμας, καθώς και η συνύπαρξη τους σε σχέση με φιλοσοφικές αναζητήσεις , σχετικά με το υλικό και την έρευνά του, επαναπροσδιορίζονται και αποκτούν νέα διάσταση.» *
Η μεταφυσική και ψυχαναλυτική ερμηνεία των υλικών που χρησιμοποιεί «τα γλυπτά του που θυμίζουν τσιμέντο με μπετόβεργες και νέον, μας κλείνουν το μάτι με ειρωνική διάθεση. Όταν δεν μπορούμε να συμπεριλάβουμε το φυσικό στοιχείο, το αντικαθιστούμε με το τεχνητό. Ένα φυτό από νέον που αντί για χώμα αναπτύσσεται στο τσιμέντο.»*
Ο Ανέστης Ιωάννου παρακολουθεί την πόλη που γεννήθηκε και ζει και μετασχηματίζει χωρικά τα συναισθήματα και το βιωμένο, τον ενδιαφέρει το μικρό και ασήμαντο που εκείνος επισημαίνει και τοποθετεί σε περίοπτη θέση, δίνοντας χώρο σε λεπτομέρειες που κατοικεί το ανθρώπινο. Αγαπώ τον Μπουκόφσκι μου λέει, γιατί (ελευθεριάζω στην απόδοση των λεγόμενων του) και εκείνος δεν κατηγοριοποιεί την ύπαρξη σε εστέτ και άνευ λόγου αξίας και σημασίας, ανθρώπους και πρακτικές, δεν περιφρονεί αλλά τοποθετεί με επιμέλεια και προσοχή στο ίδιο βάθρο, κάθε τζιν του glamπεριοδικού, του επώνυμου και των πάρτυ, καθώς και του ταπεινού, λερωμένου τριμμένου τζίν από τον μόχθο της ζωής αλλά και εκείνου που παραπετάχτηκε σαν κουρέλι.
Ο Ανέστης Ιωάννου έχει μια εξαιρετική επίγνωση [1] των υλικών που χρησιμοποιεί, του βιώματος και της μετατροπής του σε έργο. Σχεδόν μοιάζει να παρακολουθεί τον ίδιο και τους βηματισμούς του, αφήνοντας όμως την δύναμη και την φρεσκάδα της ηλικίας του, να φτιάξουν μια ανέμελη σε πρώτο επίπεδο, πολυεπίπεδη και ποικιλόμορφη σε δεύτερο επίπεδο, γλώσσα, σε νοήματα και χειρισμούς και σε απόδοση, έργα.
*Aπο το κείμενο της επιμελήτριας της έκθεσης Κατερίνας Νίκου.
[1] Με ενδιαφέρει ο τρόπος με τον οποίο οι αστικές περιοχές συντίθενται από τις πληροφορίες που εισάγει ο καθένας μας, μια διαδικασία που λειτουργεί ως φορέας πολιτιστικών, κοινωνικών και συμπεριφορικών μοσχευμάτων. Σε αυτό το σώμα δουλειάς, αντλώ από αυτοβιογραφικές, ιστορικές και κοινωνιολογικές πηγές για να εξερευνήσω θραύσματα αστικών αφηγήσεων και να παρουσιάσω ίχνη τόπων πάνω σε τζιν και τσιμέντο. Θεωρώ το τζιν ως ένα υλικό μεταφοράς προσωπικής μνήμης, το οποίο μεταξύ άλλων συνδέεται συχνά με την κουλτούρα του δρόμου και την κίνηση της πόλης. Από το κείμενο-σημείωμα του καλλιτέχνη Ανέστη Ιωάννου που συνοδεύει την έκθεση.
** Αcropolis at the Bottom of the Ocean ήταν μια ομαδική έκθεση της Κατερίνα Νίκου το 2018 που θυμάμαι, που έγραψα γι’ αυτή και επισημαίνω πάλι. https://www.space52.gr/%ce%b7-%ce%b1%ce%ba%cf%81%cf%8c%cf%80%ce%bf%ce%bb%ce%b7-%cf%83%cf%84%ce%bf-%ce%b2%cf%85%ce%b8%cf%8c/
ΑΝΕΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ / Μετά το Ηλιοβασίλεμα
CRUX Galerie, Σέκερη 4, Κολωνάκι
Επιμέλεια: Κατερίνα Νίκου
Ημερομηνίες: 22 Ιουνίου – 10 Οκτωβρίου 2021
Ωράρια: Ανοιχτά τα Σάββατα από τις 13:00-17:00 κατόπιν ραντεβού.
